پیشینه دانش پزشکی و علوم عقلی در ایران (به روایت متون ادب فارسی و عربی)

ایرانیان، سهم بزرگی در پیشرفت علوم به ویژه دانش­های عقلی، پزشکی، داروسازی و پیراپزشکی در دوران پیش از اسلام و بعد از داشته­اند. وجود دانشگاه­های علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و «ریو اردشیر» (بوشهر فعلی) در آن زمان، حکایت از آن دارد که در زمان ساسانیان، ایرانیان، عنایت خاصی به تدوین علوم عقلی داشته­اند. آثار پزشکی ایرانی، یکی از منابع مهم پزشکی در جهان اسلام به شمار می­رفته و علل اصلی تأثیر ایرانیان در نقل و تدوین و نشر علوم عقلی در تمدن اسلامی را می­توان به شرح زیر خلاصه کرد: 1ـ تسلّط ایرانیان در علم و ادب و قدرت­یابی آنان در دستگاه خلفای عبّاسی. 2ـ مبارزات مذهبی ایرانیان و علل نگرانی خلفا در نقل فلسفه و علوم عقلی. 3ـ آشنایی ایرانیان به دانش­های مختلف بشری از جمله طب و ریاضیات و فنون ترجمه.